Dünya Kuruyemiş Konseyi Fıstık Yuvarlak Masası’nda Türkiye Delegatı:
“Türkiye’deki Sektörün Mevcut Durumu ve Geleceğine Bir Bakış”
Ozan Yeşilir:
Türkiye, 2024–2025 ürün sezonunda rekor bir antep fıstığı hasadı gerçekleştirdi. Yüksek verime rağmen, güçlü iç tüketim ve istikrarlı döviz kuru sayesinde fıstık fiyatları yüksek seviyelerde korundu. Önümüzdeki yıl Türkiye için fıstık üretiminin daha düşük olacağı tahmin ediliyor.Ancak diğer yandan, ülkede yeni fıstık bahçelerinin gelişimine hâlâ tanık oluyoruz ve uzun vadede Türkiye, sürdürülebilir ve güvenilir bir fıstık tedarikçisi haline gelecektir. 2024–2025 hasat sezonundan itibaren, dünya genelindeki müşterilerin Türkiye fıstığına daha fazla ilgi gösterdiğini gözlemleyebiliyoruz.
Gelecek yıl 130.000 ila 140.000 ton fıstık hasadı yapmayı planlıyoruz
Türkiye şiddetli don ve aşırı sıcaklık zararları yaşamış olsa da, antep fıstığı bahçeleri olumsuz etkilenmedi ve bunun toplam üretime kayda değer bir zarar vereceğini düşünmüyoruz. Türkiye’de antep fıstığı yetiştirilen alanlar geniş ve dağınıktır. Batı bölgeleri, antep fıstığının sınırlı ölçüde yetiştirildiği yerler, etkilendi ancak ana üretim bölgeleri ciddi bir zarar görmedi.
Türkiye’nin antep fıstığı üretimi yıl bazında ciddi dalgalanmalar gösterir. Bunun başlıca sebebi, ürünün büyük çoğunluğunun hala yaşlı ağaçlardan toplanmasıdır. Ancak önümüzdeki 5-10 yıl içinde, genç ağaçlar meyve vermeye başladıkça bu fark azalacaktır.
Türkiye’nin antep fıstığı ihracat grafiğinde de görüldüğü üzere, bu yıl yaklaşık 13.000 ila 14.000 ton ihracat bekliyoruz. Küresel talebin artması ve antep fıstığının yükselen popülaritesiyle, Türkiye’nin antep fıstığı içi ihracatının da artacağını öngörüyoruz. Türkiye’de antep fıstığı ekim alanları genişlemektedir.
Kişi başına tüketim açısından, Türkiye dünyada en fazla antep fıstığı tüketen ülkedir. Elbette Dubai çikolata sektörü yerel pazarı önemli ölçüde etkilemiştir; ancak bunun dışında içinde antep fıstığı kullanılan birçok geleneksel tatlımız vardır. Ayrıca son yıllarda, özellikle antep fıstığı ezmesi olmak üzere, birçok yenilikçi fıstık bazlı ürün piyasaya sürülmüş ve büyük ilgi görmüştür.
Türkiye antep fıstığının yaygın şekilde ihraç edilmemesinin temel sebebi, fiyatının İran ve ABD’ye kıyasla daha yüksek olmasıdır. Çiftçilerimiz ve ihracatçılarımız henüz uluslararası pazarlarda yeterince aktif değildir. Ancak sonunda ihracat yapmak zorunda kalacağız; çünkü bu üretim miktarı sadece iç piyasada tüketilemez. Bu yüzden Türkiye antep fıstığı kesinlikle gelecekte ihraç edilecek, ancak bu hemen gerçekleşmeyecektir.
Kaynak: INC
